Wypowiedzenie umowy o pracę a zwolnienie lekarskie od psychiatry
Zaktualizowano 28 marca 2023
Choroba nie wybiera; dotyczy to również zdrowia psychicznego. Jakie zależności występują pomiędzy wypowiedzeniem umowy o pracę a zwolnieniem lekarskim od psychiatry? Jak czasowa niezdolność do świadczenia pracy wpływa na sytuację pracownika i pracodawcy? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Ponadto dowiesz się z niego, jak uzyskać zwolnienie lekarskie i jakie świadczenia przysługują Ci w tym okresie. Opiszemy także aktualne regulacje prawne, które określają zasady i terminy czasowej niezdolności do pracy.
Czasowa niezdolność do pracy
Pojęcie czasowej niezdolności do pracy odnosi się do sytuacji, w której w wyniku choroby pojawiła się chwilowa, przemijająca przeszkoda w wykonywaniu obowiązków zawodowych. Czasową niezdolność do pracy orzeka i potwierdza stosownym dokumentem lekarz medycyny lub lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Pracownikowi w czasie choroby należy się odpowiednie wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy. Jest to jedno z praw pracowniczych określonych w Kodeksie pracy (art. 92).
Zwolnienie lekarskie
Zwolnienie lekarskie, popularnie zwane L4 (od dawnego oznaczenia druku), to rodzaj zaświadczenia, które wystawia lekarz orzekający o czasowej niezdolności do pracy w wyniku choroby. Od 1 grudnia 2018 roku zwolnienia lekarskie w Polsce mają wyłącznie postać elektroniczną (e-ZLA), co oznacza, że są automatycznie i bez Twojego udziału przekazywane do ZUS i Twojego pracodawcy. Jeżeli posiadasz konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, znajdziesz tam wszystkie zwolnienia lekarskie, które zostały Ci wystawione.
Zasady orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 roku.
Zobacz także: Umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie
Jakie świadczenia Ci przysługują?
Przepisy określają, że na zwolnieniu lekarskim możesz przebywać w ciągu roku nie dłużej niż 182 dni. Jeżeli niezdolność do pracy jest wynikiem zachorowania na gruźlicę lub ma związek z ciążą, okres ten jest wydłużony do 270 dni. Czas ten nie jest liczony w sposób ciągły — sumowane są wszystkie zwolnienia lekarskie, pomiędzy którymi odstęp jest krótszy niż 60 dni. Do końca 2021 roku zasadzie tej podlegały zwolnienia z tym samym kodem statystycznym choroby. Obecnie sumowane są wszystkie zwolnienia, niezależnie od rodzaju dolegliwości.
W czasie choroby masz prawo do:
Wynagrodzenia chorobowego za pierwsze 33 dni (14 dni po ukończeniu 50. roku życia) choroby w roku kalendarzowym, które finansowane jest ze środków pracodawcy. Wynosi ono 80% Twojej normalnej pensji lub 100%, jeśli zwolnienie jest wynikiem wypadku w pracy, choroby zawodowej lub choroby w czasie ciąży.
Zasiłku chorobowego, który wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Jeżeli wykorzystasz cały okres zwolnienia lekarskiego, który dopuszczają przepisy (182 lub 270 dni), i nadal nie będziesz w stanie podjąć pracy, masz prawo wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne przyznawane na okres maksymalnie 12 miesięcy. Świadczenie to przysługuje osobom, które mimo choroby rokują odzyskanie zdolności do pracy dzięki dalszemu leczeniu lub rehabilitacji.
Zobacz także: Kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie poniżej 20 osób?
Zwolnienie lekarskie od psychiatry
Zaburzenia w sferze psychicznej niestety dotykają coraz większą grupę osób aktywnych zawodowo. Wypalenie zawodowe, ciągły stres i napięcie, nadmierna eksploatacja organizmu — wszystko to może prowadzić do naruszenia równowagi w sferze naszej psychiki. Depresje i załamania nerwowe to smutna rzeczywistość wielu osób.
Lekarz psychiatra ma prawo i możliwość orzekania o czasowej niezdolności do pracy na tych samych zasadach co lekarze innych specjalności. Obowiązują te same terminy, wymagania i ograniczenia. Jeżeli dotkną Cię zaburzenia psychiczne, musisz pamiętać, że zwolnienie lekarskie wystawić może wyłącznie lekarz. Psycholog lub terapeuta nie ma tej możliwości.
Co ważne, psychiatra ma możliwość bardziej swobodnego podejścia do terminu wystawienia zwolnienia chorobowego niż lekarze innych specjalności. Podstawową zasadą jest możliwość wystawienia e-ZLA maksymalnie do 3 dni wstecz. Lekarz psychiatra, jeśli uzna to za zasadne, może wystawić zwolnienie z datą jeszcze wcześniejszą.
Jak uzyskać zwolnienie?
Uzyskanie zwolnienia lekarskiego w przypadku zaburzeń w sferze psychicznej nie różni się od innych sytuacji chorobowych. Konieczne jest odwiedzenie przychodni lub gabinetu lekarskiego. Psychiatra przeprowadzi wywiad oraz badanie i na tej podstawie podejmie ewentualną decyzję o konieczności wysłania Cię na zwolnienie lekarskie. Możliwość wystawienia L4 mają zarówno lekarze pracujący w przychodniach publicznych, jak i gabinetach prywatnych. Co ważne, do lekarza psychiatry nie jest konieczne uprzednie uzyskanie skierowania.
W dobie pandemii popularna stała się zdalna forma udzielania porad i konsultacji lekarskich. Dotyczy to również psychiatrów. Jeżeli czujesz, że wizyta u specjalisty jest konieczna, być może uda Ci się ją odbyć bez wychodzenia z domu. Teleporada ma taką samą wartość jak wizyta osobista, zatem lekarz może w jej wyniku wystawić zwolnienie lekarskie.
Czy pracodawca będzie wiedział, na co choruję?
Poinformowanie pracodawcy o niezdolności do pracy jest Twoim obowiązkiem, poza tym otrzyma on powiadomienie z PUE ZUS o Twoim zwolnieniu lekarskim. E-ZLA zawiera informacje o lekarzu i podmiocie wystawiającym zaświadczenie. W dokumencie zawarty jest również kod statystyczny choroby, oczywiście bez dokładnego rozpoznania i zaordynowanego leczenia. Dzięki temu dociekliwy pracodawca może wyszukać, jakie schorzenie u Ciebie rozpoznano. Nie uzyska jednak żadnych dodatkowych informacji. Pamiętaj, że pracodawca nie może dyskryminować Cię z powodu żadnej choroby, a dane ze zwolnienia lekarskiego podlegają ochronie.
Wypowiedzenie umowy a zwolnienie lekarskie od psychiatry
Co do zasady pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Zasada ta, określona w art. 41 Kodeksu pracy, ma zastosowanie również w przypadku L4 wystawionego przez psychiatrę.
Od tej zasady istnieją jednak wyjątki, które opisuje art. 53 Kodeksu pracy. Mówi on o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika między innymi w sytuacji długotrwałej choroby. Pracodawca może skorzystać z tej możliwości, jeśli pracownik wskutek choroby pozostaje niezdolny do pracy:
dłużej niż 3 miesiące i jest u niego zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
dłużej niż maksymalny czas przebywania na zwolnieniu lekarskim i 3 pierwsze miesiące świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli pracował dłużej niż pół roku.
Jednocześnie, jeżeli pracodawca rozwiązał umowę z Tobą w tym trybie, powinien w miarę możliwości przyjąć Cię ponownie do pracy, jeśli w ciągu pół roku od zwolnienia zgłosisz (niezwłocznie po odzyskaniu zdolności) chęć powrotu.
Czy mogę wypowiedzieć umową na L4?
O ile pracodawcę ograniczają w tym zakresie wspomniane wyżej przepisy, o tyle Ty masz pełne prawo zwolnić się z pracy nawet w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Oświadczenie o woli rozwiązania umowy możesz w takiej sytuacji wysłać pocztą za potwierdzeniem odbioru. Jeżeli posiadasz kwalifikowany podpis elektroniczny, wypowiedzenie możesz również przesłać mailem.
Odkryj więcej artykułów
- Jak odejść z pracy z dnia na dzień?
- Jak napisać podziękowanie za współpracę? Wzór i przykłady
- Pracownicze plany emerytalne - poradnik dla zainteresowanych
- Co to jest onboarding?
- Jakie są najczęstsze oczekiwania pracodawcy?
- Umowa o pracę: różne rodzaje i co powinna zawierać
- Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskej?
- Bezpłatny dzień próbny w pracy
- Czym jest opinia o pracowniku i co powinno się w niej znaleźć?
- Nie lubię swojej pracy
- Jak zrezygnować z pracy i co wówczas powiedzieć?
- Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy a nowa praca